Dit artikel bevat een stappenplan om te voldoen aan AI-geletterdheid als vereiste, specifiek gericht op de marketingsector. Ook komt het verantwoord gebruik van AI-tools, beveiligingsaspecten en standaarden, zoals ISO-normen aan bod. De aanbevelingen zijn ook gebaseerd op inzichten uit het recent uitgevoerde Data-Driven Marketing Onderzoek (DDMO) 2025 van DDMA onder een representatieve groep marketingprofessionals in Nederland (n=532).
Wat is AI-geletterdheid?
AI-geletterdheid betekent dat iedereen die binnen een organisatie of namens een organisatie met AI-systemen werkt, moet beschikken over de juiste skills, kennis en inzicht – niet alleen in de technische werking van AI, maar ook in de sociale, ethische en praktische implicaties ervan.
Voor wie?
AI-geletterdheid is een wettelijke verplichting vanaf 2 februari 2025. Organisaties die AI-systemen leveren of gebruiken (aanbieders en gebruikers) moeten sinds deze datum zorgen voor een voldoende niveau van AI-geletterdheid onder hun personeel en anderen die AI-systemen namens hen gebruiken. Dit geldt ook voor ‘other persons dealing with the operation on behalf of providers en deployers’, zoals aannemers, services providers en klanten.
Geen Europese normen, maar richtlijnen van brancheverenigingen
De AI Office benadrukt dat brancheverenigingen, zoals DDMA, het voortouw kunnen nemen bij het begeleiden van hun sector op het gebied van AI-geletterdheid. De AI Office benadrukt als een van de Europese verantwoordelijke partijen voor naleving van de AI Act, de waarde de inzichten en expertise van deze verenigingen en onderstreept dat DDMA een belangrijke rol kan spelen bij het delen van ervaringen, best practices en richtlijnen.
Een mooi middel om AI geletterd te worden is onze Marketinggids Responsible AI. Deze ‘levende’ leidraad met acht principes is geschreven door dé drie brancheverenigingen in de marketingsector (VIA Nederland, DDMA en bvA).
Geen vereisten voor ‘voldoende’ AI-geletterdheid: geen uniforme normen
Er is geen checklist of diploma-eis die je moet afvinken om te voldoen. Flexibiliteit voor organisaties: Organisaties mogen zelf bepalen wat ‘voldoende’ is, afhankelijk van:
- het type AI-systeem dat ze gebruiken,
- de risico’s van dat systeem,
- en de kennis en ervaring van de mensen die ermee werken.
Waarom belangrijk? Kennisgebrek belemmert AI Adoptie!
AI-geletterd zijn is niet alleen vereist, het gebrek aan kennis belemmert het effectief inzetten van AI in marketingtoepassingen. Uit het DDMO 2025 blijkt dat 38% van de organisaties in de marketingsector momenteel géén gebruikmaakt van AI voor hun marketingactiviteiten. De belangrijkste redenen hiervoor zijn een gebrek aan kennis (26%) en capaciteit (18%).
Deze belemmeringen remmen niet alleen het huidige gebruik, maar ook de toekomstige inzet: 69% twijfelt of ze AI het komende jaar vaker of intensiever zullen inzetten. Slechts 10% geeft aan AI al toe te passen op de meest geschikte marketingactiviteiten. Ook hier lopen organisaties vooral aan tegen een gebrek aan kennis (23%) en capaciteit (25%) – terwijl AI juist kan helpen om die knelpunten op te lossen.
Stappenplan: Ben ik AI-geletterd?
Stap 1 – Welke AI-tools of andere toepassingen met AI-modellen gebruik ik en hoe werkt het?
- Controleer en bespreek dit intern: informeer bij je werkgever, business manager, informatiemanager of IT-afdeling welke tools in gebruik zijn en of ze AI bevatten – in de praktijk is dat vaak minder zichtbaar. Denk aan chatbots, contentgenerators, analysetools, automatische segmentatiesystemen, personalisatie-algoritmes of geïntegreerde AI-modellen binnen eigen processen.
- Doe zelf onderzoek: Zoek online naar informatie over de werking van de tool, de gebruikte AI-modellen en het doel ervan. Bezoek de website van de tool, lees de documentatie en bekijk eventuele whitepapers.
- Lees de handleiding, maar let op: uitsluitend vertrouwen op gebruikershandleidingen van AI-systemen is niet voldoende. Deze zijn vaak functioneel en technisch, maar geven weinig inzicht in risico’s, ethiek of juridische aspecten.
Om AI verantwoord in te zetten, moet je niet alleen weten dat een tool AI gebruikt, maar ook hoe – bijvoorbeeld: op basis van welke data wordt het model getraind? Wat gebeurt er met ingevoerde gegevens? Hoe wordt bias voorkomen?
Verder lezen?
Dit artikel is exclusief beschikbaar voor DDMA-leden.
Log in of word lid om deze content te bekijken.
Allisha Hosli
Ook interessant
DDMA Stappenplan AI-geletterdheid: alles wat je moet weten om aan de vereiste te voldoen
Nieuw! DDMA organiseert studiereis naar Boston: AI in context
