Europese Commissie fluit Autoriteit Persoonsgegevens terug

Brieven

De tik op de vingers blijkt uit een brief van de Europese wetgever gericht aan de AP, die in handen is van NRC. Hierin geeft de EC aan dat de uitleg van het gerechtvaardigd belang van de AP te strikt is en dat deze niet in lijn is met de AVG, de richtlijnen van de Europese koepel voor privacytoezichthouders (EDPB) en de uitspraken van de hoogste Europese rechter. Het gaat daarbij met name om de opvatting van de AP dat zuiver commerciële belangen niet als gerechtvaardigd belang kunnen dienen. Volgens de EC beperkt deze opvatting de vrijheid van ondernemerschap, een Europees grondrecht.

In een briefreactie geeft Aleid Wolfsen (voorzitter van de AP) aan dat hij achter het standpunt blijft staan. Volgens hem kan een zuiver commercieel belang in geen geval opwegen tegen het privacybelang van een betrokkene. Daarom is toestemming in zo’n geval nodig. Ook geeft hij aan dat er volgens hem geen duidelijke interpretatie is vanuit de rechters of de EDPB ten aanzien van dit punt en dat het de AP als onafhankelijke toezichthouder vrij staat om hier invulling aan te geven.

Boetes aan VoetbalTV en KNLTB

De AP heeft op basis van haar interpretatie van de wet eerder twee flinke boetes uitgedeeld aan VoetbalTV (samenwerking tussen KNVB en Talpa) en de KNLTB. Beiden partijen waren het niet eens met de interpretatie en stapten naar de rechter. Over de KNLTB-rechtszaak heeft de rechter nog geen uitspraak gedaan, maar eind 2020 stelde de rechtbank Midden-Nederland VoetbalTV in het gelijk. Zij hoeven de AP-boete van 575.000 euro niet te betalen. Volgens de rechtbank Midden Nederland mogen persoonsgegevens soms ook worden verwerkt wanneer er alleen een commercieel belang is. Tegen deze uitspraak is de AP in beroep gegaan bij de Raad van State. De uitspraak in dit beroep wordt één dezer dagen verwacht.

Visie DDMA op gerechtvaardigd belang

De interpretatie van de AP inzake het gerechtvaardigd belang wijkt af van de uitleg van andere Europese toezichthouders. Dit maakt de toepassing van het gerechtvaardigd belang als grondslag alles behalve duidelijker. Hierdoor zullen veel organisaties uitwijken naar toestemming. Zonde, want het gerechtvaardigd belang zou er juist voor kunnen zorgen dat organisaties beter moeten nadenken over de te treffen waarborgen om de privacy van (potentiële) klanten en andere betrokkenen beter te beschermen. Uit verschillende onderzoeken blijkt de keerzijde van het teveel inzetten van de grondslag toestemming, ook wel ‘consent fatigue’ genoemd. Het voortdurend opzadelen van de consument met keuzes komt zodoende vaak juist niet ten goede komen aan hun eigen bescherming.

Ben je lid van DDMA en heb je een juridische vraag? Stuur een mailtje naar legal@ddma.nl.

Lees ook:

• Autoriteit Persoonsgegevens publiceert ‘Normuitleg Gerechtvaardigd Belang’ – DDMA
• AVG-boete van 525.000 euro voor KNLTB – Samenvatting van het AP-besluit – DDMA
• Rechter vernietigt AP-boete gerechtvaardigd belang voor VoetbalTV – DDMA
• Beschermt de Autoriteit Persoonsgegevens privacy, of verstoort ze de vrije markt? – NRC

Romar van der Leij

Legal counsel